Fundacja „Rodzice dla Klimatu” działa od 2019 (początkowo jako ruch nieformalny). W centralnym miejscu swojej działalności stawiamy edukację klimatyczną dorosłych i dzieci, oraz poszerzanie społecznej świadomości zmiany klimatu. Swoją misję realizujemy, organizując warsztaty tzw. „Mozaiki klimatycznej” - szkolenia, podczas których uczestnicy w interaktywny sposób zgłębiają wiedzę o przyczynach i skutkach zmiany klimatu. Celem jest wspólne ułożenie tytułowej mozaiki ilustrującej związki przyczynowo-skutkowe między zjawiskami. Fundacja prowadziła już podobne warsztaty dla parlamentarzystów, lokalnych samorządów, szkół, a dzięki finansowaniu przyznanemu przez TechSoup Global Network mogliśmy przeprowadzić warsztaty dla kolejnych liderów opinii: dziennikarzy mediów lokalnych oraz przyszłych dziennikarzy, czyli studentów dziennikarstwa.
Warsztaty odbyły się na przełomie czerwca i lipca 2024 roku. Skupiliśmy się na tej grupie docelowej, ponieważ wierzymy, że media lokalne odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu opinii publicznej w lokalnych społecznościach, w tym także opinii na temat zmian klimatu. Niestety, media coraz częściej stają się również nośnikiem dezinformacji, która podważa naukowe dowody i zniekształca postrzeganie tego globalnego problemu. Celem działań Fundacji było przekazanie przedstawicielom mediów solidnej wiedzy na temat zmian klimatycznych oraz wyposażenie ich w narzędzia do weryfikacji informacji i dzielenia się rzetelną wiedzą o klimacie.
Przeprowadzone przez Fundację warsztaty odbyły się różnych miejscach Polski, zarówno w dużych miastach (Kraków, Warszawa), w małych miejscowościach (Urle, Jarocin), jak i online. Przeszkolonych zostało łącznie 37 osób, w tym dziennikarzy z 9 różnych redakcji, a także studentów dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Fotografia 1. Warsztaty w Krakowie
Fotografia 2. Warsztaty w Urlach.
Jak wyglądały spotkania dziennikarzy? Uczestnicy naszych warsztatów układali karty (przygotowane na podstawie naukowych faktów z raportów Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu przy ONZ (IPCC)), ilustrujące różne elementy systemu klimatycznego, samodzielnie odkrywając zależności między nimi. Pomimo różnego poziomu początkowej wiedzy o klimacie i chęci angażowania się uczestników w zajęcia, ta interaktywna metoda okazała się wyjątkowo skuteczna w przekazywaniu wiedzy i samodzielnym wyciąganiu wniosków przez uczestników. W większości grup podczas układania kart uczestnicy prowadzili ożywione dyskusje, zadawali wiele pytań moderatorom, próbowali znajdować korelację między znanymi im lokalnymi zjawiskami i zdarzeniami, a przedstawianymi faktami dotyczącymi zmian klimatu. Pod koniec każdych warsztatów uczestnicy debatowali na temat tego, jak mogą wykorzystać zdobytą wiedzę w swojej pracy i w codziennym życiu. Dziennikarze rozmawiali m.in. o tym, w jaki sposób mogą w swoich mediach formułować przekaz o zmianach klimatu, pokazując proste rozwiązania, do których może dołączyć każdy człowiek.
Fotografia 3. Uczestnicy warsztatu w Jarocinie.
Większość przeszkolonych osób oceniła, że warsztaty zmotywowały je do podejmowania nowych działań na rzecz klimatu i zmiany osobistych nawyków – część uczestników podjęła np. decyzję o ograniczeniu mięsa w swojej diecie. Ponad dwie trzecie uczestników warsztatów uznało, że planuje w swojej pracy korzystać z wiedzy przedstawionej na warsztatach Mozaiki Klimatycznej, a ponad 80% stwierdziło, że warsztaty pomogą im w weryfikacji informacji na temat zmian klimatu w przekazach medialnych lub w wypowiedziach polityków i członków lokalnych społeczności.
Dla większości przeszkolonych osób najciekawszymi zagadnieniami podczas warsztatów były:
konsekwencje zdrowotne dla ludzi wynikające ze zmian klimatu (zanieczyszczenie powietrza, ograniczenie dostępu do czystej wody, wydłużenie okresów alergii, problemy zdrowotne związane z ekstremalnymi temperaturami),
zależności społeczne i ekonomiczne będące skutkiem nasilającej się katastrofy klimatycznej (migracje i uchodźctwo klimatyczne, pogłębienie nierówności społecznych),
dezinformacja i polaryzacja społeczeństwa (np. finansowanie kampanii dezinformacyjnych przez grupy interesariuszy przeciwnych walkom ze zmianami klimatu (np. branża paliwowa, branża wydobywcza)),
wpływ rolnictwa i diety na klimat.
Prawie połowa dziennikarzy zainteresowała się także wpływem produkcji przemysłowej, konsumpcji, transportu i turystyki na klimat oraz utratą bioróżnorodności morskiej i lądowej.
W dyskusjach, które prowadzący Mozaikę prowadzili z uczestnikami warsztatów, wskazywano na konieczność dalszej edukacji w zakresie zmian klimatu, szczególnie w środowiskach dziennikarskich. „Warsztaty zachęciły mnie do większego zainteresowania się tematem i być może działania w obrębie dziennikarstwa klimatycznego” – podsumowała jedna z uczestniczek.
Warsztaty Mozaiki Klimatycznej okazały się skutecznym narzędziem do edukacji dziennikarzy i budowania świadomości klimatycznej. Dzięki zdobytej wiedzy, dziennikarze będą mogli przygotowywać bardziej rzetelne i kompleksowe materiały na temat zachodzących zmian. To z kolei przyczyni się do zwiększenia świadomości społecznej na ten temat i przyspieszy działania na rzecz ochrony klimatu.
Ponadto, zrealizowany przez nas w ramach Planu Lokalnych Działań projekt wykazał, że istnieje duże zapotrzebowanie na tego typu warsztaty. „Myślę, że im więcej osób przejdzie to szkolenie, tym świadomość na temat zmian klimatu będzie większa” – stwierdził jeden z dziennikarzy. Aby skutecznie przeciwdziałać dezinformacji klimatycznej i budować bardziej zrównoważoną przyszłość, konieczne jest zatem dalsze inwestowanie w edukację dziennikarzy i innych kluczowych grup społecznych.
Jako Rodzice dla Klimatu kontynuujemy naszą misję edukacji klimatycznej i zapraszamy wszystkie chętne osoby do dołączenia do naszego ruchu i włączenia się w nasze inicjatywy społeczne. Fundację można śledzić na Facebooku oraz na Instagramie.
Autorzy: Rodzice dla Klimatu
Zdjęcia: Rodzice dla Klimatu
Warsztaty dla dziennikarzy "Mozaika Klimatyczna dla Dziennikarzy" zostały przeprowadzone w ramach Planu Lokalnych Działań. Działanie zrealizowano w ramach projektu Empowering Europeans Against Disinformation. Projekt jest realizowany dzięki wsparciu programu Citizens, Equality, Rights and Values Programme (CERV) Komisji Europejskiej. Program koordynuje fundacja TechSoup w ramach Digital Activism Program na portalu Hive Mind.
Finansowane przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jednak wyłącznie poglądami autora(ów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej. Unia Europejska ani Komisja Europejska nie ponosi za nie odpowiedzialności.
