Zacznijmy od najważniejszego: odpoczynku! Jest to najbardziej niedoceniane remedium na stres, jakie mamy do dyspozycji. O tym, że nie ma w nim nic złego należy pamiętać szczególnie wtedy, gdy mamy wrażenie, że jesteśmy w ciągłym trybie przetrwania i czujemy się przytłoczeni przez stres.

Odzyskaj energię mentalna i fizyczna

Jesteśmy tak przyzwyczajeni do niedoboru snu, że czasami zapominamy, jak dobrze jest być wypoczętym. Warto jednak zauważyć, że chroniczne niewyspanie jest częściej efektem norm kulturowych niż osobistego wyboru lub czyjejś winy. Im mniej śpimy, a przykładowo więcej pracujemy, tym uważani jesteśmy za bardziej wartościowych i pożytecznych ludzi.

Jeśli to tylko możliwe, traktuj sen priorytetowo. Zastanów się, z jakich powodów, w jakich sytuacjach rezygnujesz ze snu na rzecz innych obowiązków. Użyj macierzy Eisenhowera, która pomoże ci określić priorytety i określ w niej sen jako ważny i pilny (źródło: Wikipedia).

Niedobór snu jest szczególnie niebezpieczny, kiedy jesteśmy zestresowan_. Stres związany z życiem, pracą, polityką i innymi wydarzeniami może być nadmiernie pobudzający, dawać złudne wrażenie, że większa ilość snu nie jest nam potrzebna. Należy jednak pamiętać, że w momentach stresu musimy dbać o wyciszenie układu nerwowego. Dwoma sposobami na jego ukojenie są ćwiczenia oddechowe i medytacja. Jeśli odpowiada Ci medytacja w języku angielskim, rozważ wypróbowanie metody NSDR od HUBERMANN LAB.

Forest bathing, czyli nic innego jak spacery po lesie. Ten fantastyczny sposób na obcowanie z naturą ma zbawienny wpływ na układ nerwowy. Spędzenie 3 godzin w lesie jest bardziej uspokajające niż jakakolwiek stworzona przez człowieka nowinka techniczna. Jeśli jednak któregoś dnia, wyjazd do lasu będzie Ci potrzebny, ale niemożliwy, jest coś, co możesz zrobić w domu, aby połączyć się z naturą - zajrzyj TUTAJ.

W sytuacji, gdy pomimo wysiłków, Twoje problemy ze snem i odpoczynkiem nie znikają, pamiętaj o możliwości skorzystania z pomocy lekarza/lekarki, terapeuty/terapeutki lub konsultanta kryzysowego/konsultantki kryzysowej.

Ogranicz konsumpcję treści informacyjnych i odzyskaj kontrolę

Tendencja do śledzenia wszystkich wiadomości i ich aktualizacji może wynikać z potrzeby odzyskania poczucia kontroli w nieprzewidywalnym świecie. Faktycznie jednak, mamy ograniczony wpływ na rzeczywistość. Bądź świadom_, ile czasu decydujesz się spędzać na śledzeniu wiadomości oraz jaki rodzaj informacji się dociera do Twojego mózgu.

Bycie na bieżąco z 24-godzinnym cyklem wiadomości pochłania znaczną ilość energii. Nie jest jednak efektywną odpowiedzią na poczucie bezradności.

Rozważ ograniczenie czasu, w którym masz kontakt z treściami informacyjnymi. Wybieraj odpowiednie dla Ciebie momenty w trakcie dnia, na czytanie wiadomości, oraz korzystanie z mediów społecznościowych, aby chronić się przed bodźcami, które mogą wprawić mózg i system nerwowy w stan poczucia niebezpieczeństwa i nieprzewidywalności.

Większość z nas jest świadomych, że ciężko jest pozbyć się starych przyzwyczajeń. “Starych drzew się nie przesadza” - mawiają nasi dziadkowie. Faktycznie, próba wyeliminowania istniejącego nawyku może dać nam poczucie przytłoczenia, dlatego łatwiejszą strategią w takiej sytuacji jest zamiana starego nawyku na nowy. Chcesz ograniczyć narażenie swojego mózgu na negatywny wpływ mediów społecznościowych? Spróbuj zastąpić nawyk przewijania social mediów innym nawykiem. Wyślij wiadomość do przyjaciela lub przyjaciółki, pójdź na kawę ze znajomym lub znajomą, pogłaszcz swojego kota lub się z nim pobaw. Mózg czuje się bezpieczniej, kiedy czytasz lub oglądasz coś co już znasz i potrafisz przewidzieć: powrót do ulubionych książek czy filmów może być lepszą wersją nawyku.

Pisanie w dzienniku za każdym razem, gdy czujemy przymus korzystania z social mediów lub oglądania TV może pomóc dostrzec, jakie sytuacje i okoliczności uruchamiają potrzebę oglądania wiadomości oraz jak często zdarza się to w ciągu dnia. Dzięki temu łatwiej wybrać adekwatny nawyk zastępczy.

Na początek ODPOCZYNEK: Ściąga właściwych priorytetów

Czasami dążenie do osiągniecia osobistych celów oraz zaspokojenia różnych wymagań może sprawić, że potrzeba odpoczynku staje się następnym przytłaczającym zadaniem. Poniżej znajduje się ściąga, która pokazuje jak priorytetyzować odpoczynek oraz przypomina, żeby „najpierw założyć własną maskę tlenową”. Kategorie zaprezentowane w poniższej macierzy Eisenhowera są bardziej ogólne, ale pomogą odblokować zdolności analityczne przeciążonego mózgu. Załączony opis rożni się od tradycyjnej definicji tego narzędzia, dlatego przeanalizujmy go krok po kroku. Spójrz na poszczególne kategorie, zastanów się co oznaczają one dla Ciebie i pomyśl, które szczególnie z Tobą rezonują:

1. Co możesz zrobić, aby wykonać zadania z ćwiartki „ważne i pilne”? Skup się na szukaniu rozwiązań i/lub znalezieniu czasu na odzyskanie energii.

2. Jest na Twojej liście coś co jest ważne i wydaje się być pilne, ale może być oddelegowane lub odłożone na później? Przeanalizuj ponownie swoje zadania w poszukiwaniu tematów, które są istotne, jednak nie tak pilne, jak wydawały się być w pierwszej chwili

3. W ćwiartce „nieważne i pilne”, pamiętaj o kontrolowaniu ilości przetwarzanych wiadomości. Spróbuj zidentyfikować nawyki odpowiedzialne za ciągłe np. wyciąganie telefonu.

4. W czasach kryzysu, gdy codzienna rutyna zostaje zakłócona, warto przyjrzeć się swoim przekonaniom i ponownie zastanowić co rzeczywiście jest ważne i pilne, a co nie jest.

Prężnie-odporne organizacje

Definicja prężnie-odpornej organizacji (ang resilient organization) to nie tylko suma wytrzymałości i dobrego samopoczucia osób z nią związanych, jednak posiadanie takiego systemu jest ważną częścią organizacji odnoszącej sukcesy. Z pomocą mogą przyjść następujące strategie.

Kluczową kwestią jest posiadanie mechanizmu, który pozwala zauważyć zmęczenie i umożliwia odpowiednią reakcję. Bycie przepracowanym nie powinno być postrzegane jako normalne ani godne naśladowania, ale jako problem, który powinien zostać zaadresowany.

Liderki oraz liderzy powinni zwracać uwagę na to, by przepracowanie nie było gloryfikowane ani nagradzane. Jednym ze sposobów zmiany istniejących norm może być wprowadzenie dni wolnych dla zdrowia psychicznego (ang. mental health days). Zadbaj o to, aby ilość pracy była rozsądna i dawała przestrzeń zarówno na regeneracje, jak i pozostałe aspekty życia.

Upewnij się, że wszyscy wiedzą, jak ich praca przyczynia się do spełniania misji organizacji. Znajdź sposoby, aby pokazać swojemu zespołowi postępy w pracy, którą wykonujecie.

Dowiedz się, jak możesz pomóc pracowni_om i wolontariusz_om poczuć się produktywnymi i wartościowymi. Przepracowanie jest często skutkiem osobistych przekonań i oczekiwań. Porozmawiaj z zespołem na temat ich pracy i jeśli niektóre zadania wydają im się bezcelowe, wprowadź zmiany. Może jedna z osób zatrudnionych nie do końca rozumie korzyści płynące z delegowania zadań i pracy zespołowej? A kolejnym trudno jest wyznaczyć granice i mają tendencję do brania na swoje barki zbyt wielu zadań? Stworzenie środowiska, w którym Twój zespół może zyskać umiejętności, które wesprą ich osobistą rezyliencję lub umożliwią im wyznaczanie granic, jest ważne w zapobieganiu problemowi przepracowania.

Ważne jest również stworzenie środowiska, w którym mówienie o emocjach jest postrzegane jako oznaka dojrzałości. Naucz zespoły normalizowania emocji, zaczynając od ich nazywania. Zwracaj również uwagę na to, że emocje nie powinny być usprawiedliwieniem nieuprzejmości.

Jeśli zaobserwujesz spadek produktywności lub jakości pracy, wyjdź swojemu zespołowi naprzeciw i rozpocznij dialog. Zadawaj pytania i uważnie słuchaj odpowiedzi. Nie pytaj tylko o pracę, ale o wszystkie obszary życia w danym momencie. Pomóż członkom zespołu zidentyfikować i nazwać emocje.

Najważniejsze: wspieraj relacje międzyludzkie

Rozważ stworzenie członkom zespołu możliwości pracy z prawdziwymi ludźmi, szczególnie jeśli większość zadań konkretnej osoby opiera się na pracy online, nawet jeśli wiąże się to z koniecznością współpracy z inną organizacją.

Spraw, aby każdy czuł się ważny cały czas, również poza środowiskiem pracy, a nie tylko wtedy, gdy jesteś bardzo zadowolony z efektów jego / jej pracy.

Nie bądź robotem i dziel się również własnymi doświadczeniami. Pamiętaj, że pielęgnowanie relacji nie musi oznaczać dostarczania odpowiedzi na pytania lub rozwiązań potencjalnych problemów. Może być rozwiązaniem samym w sobie.

Podejście „Ludzie, nie roboty”

Oznacza, że powinniśmy brać pod uwagę pełen zakres ludzkich doświadczeń, co może pomóc nam radzić sobie ze złożonymi problemami, nie tracąc jednocześnie pełnego obrazu sytuacji.

Takie podejście pomaga ludziom i organizacjom odpowiednio reagować na kryzysy i sprzyja tworzeniu środowiska pracy nastawionego na wspieranie osób pracujących.

Tworząc relacje z innymi, prosząc o pomoc i ją oferując, będąc częścią systemu zapewniającego wsparcie innym, możesz mieć pozytywny wpływ na zmiany zarówno na poziomie organizacji, jak i dotyczące poszczególnych członków zespołu.

Zdjęcie w tle: Strelciuc wykorzystane zasoby: Adobe Stock